Çağın En Yeni Hastalığı Ekran Bağımlılığı ve Çocuklar üzerindeki Etkileri
- Şeymanur ERTÜRK
- 12 Şub
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 3 Mar

Günümüzde dijital cihazların hayatın her alanında yaygınlaşması, çocukların ekranlarla daha fazla vakit
geçirmesine yol açmaktadır. Tabletler, akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve televizyonlar, çocuklar için hem eğlence hem de eğitim aracı olarak kullanılsa da, bu cihazların aşırı ve kontrolsüz kullanımı ekran bağımlılığı riskini beraberinde getirmektedir. Özellikle 2-6 yaş arası çocuklar, bilişsel ve sosyal gelişim süreçlerinde kritik bir dönemde oldukları için ekran bağımlılığının olumsuz etkilerine daha açık hale gelmektedirler.
Ekran Bağımlılığı Nedir?
Ekran bağımlılığı, dijital cihazların aşırı kullanımından kaynaklanan, çocuğun günlük yaşamını ve gelişimini olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu bağımlılık, ekran başında geçirilen sürenin kontrol edilememesi, ekran olmadan huzursuzluk yaşanması ve sosyal ilişkilerin zayıflaması gibi belirtilerle kendini gösterir. Özellikle erken çocukluk döneminde, ekran bağımlılığı dil gelişimini, sosyal etkileşimleri ve duygusal düzenlemeyi olumsuz etkileyebilir.
Peki nasıl oluyor bu bağımlılık ? Tabletler ve akıllı telefonlar gibi taşınabilir cihazlar, çocukların ekranlara her an ulaşabilmesini kolaylaştırmaktadır.Ebeveynlerin dijital cihazları yoğun kullanması, çocuklar için model oluşturarak ekran kullanımını artırabilir.Çocuklara özel tasarlanmış animasyonlar, oyunlar ve uygulamalar, dikkat çekici grafikler ve müziklerle çocukları ekrana bağımlı hale getirebilir.Özellikle oyun çağındaki çocuklarımız hoplayıp zıplayıp ,düşüp kalkıp ,farklı sesler çıkarıp , yastıkla terlikle kumandayla oynayarak kendi yaratıcılığı ve bedenini kullanarak oyun oynamaya olan merakı ve enerjisini, bağımlılık yapan sırf bu niyetle piyasada olan oyunlarla farkına varmadan vakitlerini harcamaktadırlar.
Çocuğum bağımlı mı?
Çocuklar ekran başında ne kadar vakit geçirdiklerinin farkına varmayabilirler.Cihaz ellerinden alındığında öfke nöbetleri ve huzursuzluk görülebilir. Aile ve akran ilişkilerinde azalma, yalnızlaşma görülebilir.Çocuklar, ekran başında geçirdikleri zamana duygusal olarak bağlanabilir ve bu süre kısıtlandığında stres yaşayabilirler.Göz yorgunluğu, baş ağrıları ve uyku bozuklukları görülebilir.
Neden ekran bağımlılığına bu kadar dikkat çekilmekte ne zararı oluyor çocuklara hiç düşündük mü?
Özellikle erken çocukluk döneminde dil gelişimini olumsuz etkileyebilir. Pasif ekran kullanımı, kelime dağarcığını sınırlayabilir ve sosyal iletişim becerilerini zayıflatabilir.Öfke nöbetleri, sabırsızlık, dikkat eksikliği ve duygusal düzenleme güçlükleri görülebilir.Hareketsiz yaşam tarzı obezite riskini artırabilir ve postür bozukluklarına yol açabilir.Dikkat süresinin azalması, öğrenme güçlükleri ve akademik performansta düşüşe neden olabilir.
Çocuklarda Ekran Süresi Tavsiyeleri
Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi’nin tavsiyelerine göre:
• 0-2 yaş: Ekran süresi önerilmez.
• 2-5 yaş: Günde en fazla 1 saat, kaliteli içeriklerle sınırlı olmalıdır.
• 6 yaş ve üstü: Ekran süresi dengeli olmalı ve fiziksel aktivitelerle desteklenmelidir.
Bir kaç tavsiye ile yazımı sonlandırayım;
1. Çocukların günlük ekran sürelerini düzenlemek ve belirli saatlerle sınırlamak önemlidir.
2. Yaşa uygun, eğitici ve güvenli içerikler tercih edilmelidir.
3. Ebeveynler, çocuklarla birlikte izleyerek içerikleri tartışmalı ve çocukların öğrendiklerini pekiştirmelidir.
4. Fiziksel aktiviteler, sosyal etkileşimler ve yaratıcı oyunlar teşvik edilmelidir.
5. Ebeveynler, kendi ekran kullanım alışkanlıklarıyla çocuklara model olmalıdır.
Ekran bağımlılığı, çocukların bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimini olumsuz etkileyebilen önemli bir sorundur. Özellikle erken çocukluk döneminde, ekran sürelerinin sınırlandırılması, kaliteli içerik seçimi ve alternatif aktivitelerin teşvik edilmesi gerekmektedir. Ebeveynler, eğitimciler ve toplumun diğer üyeleri, çocukların dijital dünyada sağlıklı bir denge kurmalarına yardımcı olmalıdır.
Sağlıkla kalın..
Kaynaklar
• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) - Çocuklarda Ekran Süresi Tavsiyeleri
• Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) - Dijital Cihaz Kullanımı ve Çocuk Gelişimi
• Bilimsel araştırmalar ve psikolojik değerlendirmelerden derlenmiştir.
çocuk psikoloğu sakarya,oyun terapisi,psikolog sakarya,ekran bağımlılığı psikolog,sakarya en iyi psikolog,çocuk terapisti,sakarya psikolog tavsiye,adapazarı psikolog,sakarya klinik psikolog,adapazarı psikolog doktorları,sakarya'daki en iyi psikolog,sakarya psikolog tavsiye,çocuk psikoterapisti,adapazarı oyun terapisti,adapazarı oyun terapisi,ekran bağımlılığı zararları